ویتامین B12 یا سیانوکبالامین برای متابولیسم طبیعی تمام سلولهای بدن و افزایش سطح انرژی ضروری است.
این ویتامین در سنتز DNA و ساخت گلبولهای قرمز نقش مهمی دارد، بههمیندلیل درنتیجه کمبود B12 بهدلیل توقف ساختهشدن DNA، تقسیم سلولی مختل شده و کمخونی مگالوبلاستیک ایجاد میشود. در مبتلایان به انواع کمخونی به علت عدم انتقال مناسب اکسیژن، فرد احساس خستگی و ضعف میکند.
B12 عملکرد طبیعی سلولهای عصبی را نیز تنظیم میکند. کاهش سطح این ویتامین در بدن با بیحسی، گزگز، سوزش، سفتی و ضعف عمومی در پاها، اختلالات فکری و افسردگی همراه است. ویتامین B12 با تنظیم سطح هموسیستئین خون در پیشگیری از بیماریهای قلبی-عروقی مفید است. حفظ مقادیر کافی B12 به سلامت استخوانها کمک میکند. کمبود B12 باعث کاهش چگالی استخوان و استئوپروز (پوکیاستخوان) بهویژه در زنان میشود. در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران کمبود B12 شایعتر است. معمولا کمبود این ویتامین به دلیل دریافت ناکافی موادغذایی حیوانی و سوءجذب ایجاد میشود. بههمیندلیل گیاهخواران مطلق سطوح خونی پایینی از این ویتامین را دارند و لازم است مقادیر کافی از ویتامین B12 را از طریق مکملغذایی دریافت کنند.
کمبود B12 با افزایش سن بیشتر میشود که دلیل اصلی آن آتروفی (تحلیل) دیواره معده و یا تولید و ترشح ناکافی فاکتور داخلی معده عامل جذب ویتامین (B12) است. همچنین افرادی که تحت عملهای جراحی لاغری مانند بایپسمعده قرار گرفتهاند در معرض کمبود این ویتامین هستند. شواهدی وجود دارد که کمبود B12 در افراد مبتلا به کمکاری تیروئید شایع است. ویتامین B12 برای بارداری سالم نیز اهمیت دارد، چرا که مغز و سیستم عصبی جنین نیازمند مقادیر کافی این ویتامین در مادر است. کمبود B12 در دوران بارداری محدودیت رشد جنینی، نقص لوله عصبی و افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ در نوزاد را به دنبال دارد.
مصرف ویتامین B12 کمک به ساخت گلبولهای قرمز و پیشگیری از کمخونی، حفظ سلامت سیستم عصبی و بهبود حافظه و تنظیم هموسیستئین خون، پیشگیری از بیماریهای قلبی و کمک به متابولیسم طبیعی بدن میکند.